DOI: https://doi.org/10.5281/zenodo.17309918
Google scholar:
Zenodo community: https://zenodo.org/records/17309918
Nordic_press journal:
TAQRIZ:
Umumiy tavsif
Ushbu maqola hozirgi zamon ta’lim jarayonida dolzarb bo‘lgan masala — emotsional intellektning ta’lim sifati bilan o‘zaro bog‘liqligini tahlil etishga bag‘ishlangan. Mualliflar mavzuni nafaqat nazariy, balki amaliy jihatdan ham yoritishga harakat qilganlar. Asarda Daniel Goleman, A. Sharofitdinov, M.K. Holiqova kabi olimlarning ilmiy qarashlariga tayanilgan bo‘lib, emotsional intellektni rivojlantirishning o‘qituvchi va o‘quvchi faoliyatidagi o‘rni, ta’lim jarayonidagi ijobiy muhitni shakllantirishdagi ahamiyati ilmiy asosda yoritilgan.
Maqolaning ijobiy jihatlari
Dolzarblik: Mavzu zamonaviy ta’lim psixologiyasining eng muhim yo‘nalishlaridan biri bo‘lib, maqola bugungi O‘zbekiston ta’lim tizimida olib borilayotgan islohotlar kontekstida nihoyatda dolzarbdir.
Nazariy asoslar: Mualliflar emotsional intellekt tushunchasining ilmiy manbalarini (Goleman, Sharofitdinov, Holiqova) to‘g‘ri tanlab, ularning fikrlarini tahliliy tarzda bir tizimga solganlar.
Amaliy yondashuv: Maqolada emotsional intellektni rivojlantirishning to‘rtta samarali usuli — guruh ishlari, refleksiv mashqlar, rolli o‘yinlar va motivatsion darslar orqali ifodalangan bo‘lib, bu ta’lim amaliyotida qo‘llash mumkin bo‘lgan aniq tavsiyalarni beradi.
Mahalliylik elementi: O‘zbekiston sharoitida emotsional intellektni rivojlantirish masalasi Sharofitdinov tadqiqotlariga tayangan holda yoritilgani maqolaning milliy ahamiyatini oshiradi.
Tuzilish va izchillik: Maqola kirish, asosiy qism va xulosa qismlarida mantiqiy izchillikda qurilgan, har bir bo‘lim o‘zaro mazmunan bog‘langan.
E’tibor qaratilishi lozim bo‘lgan jihatlar
Tadqiqot metodlari haqida ma’lumot kam: Maqolada mualliflar emotsional intellektning ta’lim sifatiga ta’sirini qanday metodlar bilan aniqlaganliklarini (so‘rovnoma, kuzatuv, eksperiment va h.k.) aniq bayon etmaganlar. Bu ilmiy ishonchlilikni biroz pasaytiradi.
Natijaviy tahlil yetarli emas: Garchi maqola nazariy jihatdan boy bo‘lsa-da, amaliy natijalar, statistik tahlillar yoki konkret empirik ma’lumotlar keltirilmagan.
Terminologiya bir xilligi: Ba’zi joylarda “intellekt”, “emotsional intelekt”, “his-tuyg‘u”, “kognitiv faoliyat” kabi tushunchalar o‘zaro yaqin ma’noda ishlatilgan, ularning chegaralarini yanada aniqroq belgilash lozim.
Manbalar soni: Maqolada atigi uchta asosiy manbaga tayanilgan. Ilmiy maqola uchun xalqaro adabiyotlar (masalan, Mayer & Salovey, Petrides va boshqalar)dan ham foydalanish maqolani yanada chuqurlashtirgan bo‘lardi.
Xulosa
Umuman olganda, “Emotsional intellektning ta’lim sifatiga ta’siri” mavzusidagi maqola zamonaviy ta’lim psixologiyasining dolzarb muammolaridan birini yoritadi. Mualliflar emotsional intellektni o‘quv jarayonidagi muvaffaqiyat, stressni boshqarish, empatiya, motivatsiya va ijtimoiy ko‘nikmalar bilan bog‘lab tahlil qilganlari bilan e’tiborga molikdir.
Mazkur maqola ta’lim tizimidagi psixologik yondashuvlarni boyituvchi, o‘qituvchilar hamda pedagogika yo‘nalishidagi tadqiqotchilar uchun foydali ilmiy manba bo‘la oladi. Shu bilan birga, tadqiqotning metodik va empirik asoslarini kuchaytirish, manbalar doirasini kengaytirish maqolaning ilmiy qiymatini yanada oshirgan bo‘lardi.
Umumiy baho:
⭐ Ilmiy yangilik: 8/10
⭐ Dolzarblik: 10/10
⭐ Amaliylik: 9/10
⭐ Tahlil chuqurligi: 7/10
⭐ Tuzilish va uslub: 9/10