Boltayev Ozodbek Ulash o’g’li 1
DOI: https://doi.org/10.5281/zenodo.17313524
Google scholar:
Zenodo community: https://zenodo.org/records/17313524
Nordic_press journal:
MAQOLANI YUKLAB OLISH
SERTIFIKATNI YUKLAB OLISH
TAQRIZ:
Mazkur maqolada musiqaning inson psixikasiga ko‘rsatadigan ta’siri psixologik yondashuvlar asosida chuqur tahlil qilingan bo‘lib, u bugungi kunda dolzarb bo‘lgan psixologik salomatlik, stressni boshqarish, emotsional muvozanatni tiklash kabi masalalarni yoritadi.
Muallif musiqa inson hissiyotlari, kognitiv jarayonlari va xulq-atvoriga qanday ta’sir etishini ilmiy asoslar bilan izohlagan, shuningdek, musiqa terapiyasining ruhiy salomatlikni mustahkamlashdagi o‘rni haqida keng qamrovli ma’lumotlar bergan.
Maqolaning dolzarbligi shundaki, zamonaviy inson hayoti stress, informatsion bosim va hissiy zo‘riqishlar bilan chambarchas bog‘liq. Shu nuqtayi nazardan, musiqa orqali psixik holatni boshqarish, stressni kamaytirish va ruhiy sog‘lomlikni ta’minlash usullari haqida ilmiy yondashuvni ishlab chiqish hozirgi psixologiya fani uchun muhim ahamiyat kasb etadi.
Maqolada muallif miyaning limbik tizimi, amigdala, hipokamp va neyrotransmitterlar (dopamin, serotonin, endorfin) faoliyatini musiqa eshitish jarayonidagi roli bilan bog‘lagan holda tahlil qilgan. Ushbu ilmiy yondashuv maqolaning nazariy asosini mustahkamlaydi va psixofiziologik jihatdan asosli tahlil beradi.
Muallif, shuningdek, musiqaning kognitiv jarayonlarga — xotira, e’tibor, tafakkur va harakatni muvofiqlashtirishga ta’siri, shuningdek “Mozart effekti” kabi ilmiy fenomenlarni misol keltirib, ularning inson psixikasidagi o‘rni haqida fikr yuritgan.
Alohida e’tiborga molik jihat — maqolada musiqa terapiyasining amaliy qo‘llanilishi haqida aniq misollar keltirilgan. Depressiya, tashvish, autizm, uyqu buzilishi kabi psixologik muammolarni yengillashtirishda musiqaning terapevtik ta’siri ilmiy adabiyotlarga tayangan holda izohlangan.
Maqolada, shuningdek, shaxsning musiqiy didi, temperament, emotsional barqarorlik, empatiya va ijodkorlik o‘rtasidagi o‘zaro bog‘liqlik tahlil etilgan. Bu esa musiqani shaxsni diagnostika qilish vositasi sifatida ham baholash imkonini beradi.
Til va uslub jihatidan maqola ravon, ilmiy, mantiqan izchil yozilgan. Strukturasi (annotatsiya, kirish, asosiy qism, xulosa) to‘liq saqlangan, ilmiy terminologiya to‘g‘ri qo‘llangan.
Maqolaning amaliy ahamiyati shundan iboratki, unda keltirilgan xulosalar psixologik maslahat, psixoterapiya, ta’lim, madaniyat va san’at sohalarida faoliyat yuritayotgan mutaxassislar uchun foydali metodik asos bo‘lib xizmat qilishi mumkin.
Xulosa qilib aytganda, Boltayev Ozodbek Ulash o‘g‘lining “Musiqa va inson psixikasining o‘zaro ta’siri: psixologik asoslar” nomli maqolasi mavzuning dolzarbligi, ilmiy asoslanganligi va amaliy yo‘naltirilganligi bilan ajralib turadi. Maqola psixologiya va san’atshunoslik yo‘nalishidagi ilmiy tadqiqotlar uchun muhim manba bo‘la oladi.
Shuning uchun mazkur maqolani ilmiy jurnalda chop etish uchun tavsiya etaman.
