Djurayeva Nargiza Kudratillayevna1, Djurayev Abdulhay Shuhratdjanovich2
DOI: https://doi.org/10.5281/zenodo.17318307
Google scholar:
Zenodo community: https://zenodo.org/records/17318307
Nordic_press journal:
MAQOLANI YUKLAB OLISH
SERTIFIKATNI YUKLAB OLISH
TAQRIZ:
Mazkur ilmiy maqola zamonaviy til o‘qitish metodikasida muhim o‘rin tutuvchi vazifaga asoslangan til o‘qitish (Task-Based Language Teaching – TBLT) konsepsiyasining O‘zbekiston oliy ta’lim tizimidagi tatbiqini chuqur tahlil qilganligi bilan ahamiyatlidir. Mualliflar tadqiqotda barqaror sifat tushunchasini CEFR standartlari, analitik baholash rubrikalari va refleksiv o‘qitish amaliyoti bilan uzviy bog‘lab yondashganlar.
Tadqiqotning yangiligi shundaki, unda nazariy konsepsiyalarni mahalliy sharoitga moslashtirish, xususan, B1–B2 darajadagi biznes va moliya yo‘nalishidagi ingliz tili kurslarida sinovdan o‘tkazish orqali amaliy model ishlab chiqilgan. Ushbu yondashuv O‘zbekiston oliy ta’limi uchun dolzarb bo‘lgan dastur–kurs–dars zanjiridagi uzviylik muammosini bartaraf etish yo‘lida aniq mexanizm taklif etadi.
Metodologik jihatdan maqola puxta tuzilgan: mualliflar aralash tadqiqot usuli (miqdoriy va sifatli tahlil)dan foydalanganlar. Pre/post natijalar, yozma va og‘zaki ishlar tahlili, dars kuzatuvlari va intervyular asosida olingan ma’lumotlar CEFR mezonlariga mos tarzda baholangan. Tadqiqotda baholashning adolatliligi va shaffofligini ta’minlash uchun ikki baholovchi tizimi, hamkasbiy tekshiruv va kalibrlash ishlari amalga oshirilgan.
Tahlil natijalari real ish hayotiga yaqin vazifalar (grafik sharhi, memo, hisobot, muzokara) talabalarning muloqot, fikrni asoslash, izchillik va auditoriyaga mos uslubda ifoda etish ko‘nikmalarini sezilarli darajada rivojlantirganini ko‘rsatadi. Jadval va grafik shaklidagi natijalar tahlili o‘zaro bog‘liqlikni aniq namoyon etgan. Mualliflar o‘z kuzatuvlarini xalqaro manbalar bilan (Ellis, Nunan, East, Council of Europe va boshqalar) taqqoslab, ilmiy asosni mustahkam qo‘yganlar.
Maqolada ilgari surilgan amaliy tavsiyalar — CEFRga asoslangan “vazifa–descriptor” xaritasi, tayyor vazifa andozalari banki, mezonli baholash va refleksiv dars modeli — tizimli sifat yondashuvini ta’minlashda katta ahamiyat kasb etadi. Shuningdek, o‘qituvchilarning baholash savodxonligini oshirish, hamkasbiy ko‘rib chiqish mexanizmlarini joriy etish kabi takliflar ta’lim amaliyotida qo‘llanishga tayyor, aniq va realistikdir.
Tadqiqotning cheklovlari (bir muassasa doirasida o‘tkazilgani, guruh hajmi va dars vaqti omillari) halollik bilan ko‘rsatilgan va bu ilmiy etika talablariga to‘liq mos keladi. Xulosa qismi esa nazariy qarashlar, amaliy topilmalar va tavsiyalarni izchil bog‘lagan.
Umuman olganda, mazkur maqola ilmiy yangilik, metodik aniqlik va amaliy ahamiyat jihatidan e’tiborga molik bo‘lib, O‘zbekiston oliy ta’limida ingliz tilini o‘qitish sifatini baholash va boshqarish tizimini takomillashtirishda foydali manba bo‘la oladi.
