564894sdfv01-3

Abdujalilova Marjona Abdurahmon qizi1

DOI: https://doi.org/10.5281/zenodo.17310366

Google scholar: 

Zenodo community: https://zenodo.org/records/17310366

Nordic_press journal: 

MAQOLANI YUKLAB OLISH

SERTIFIKATNI YUKLAB OLISH

TAQRIZ: 

🧩 Maqolaning umumiy mazmuni

Muallif musiqa ta’limida shakl va metodlarning to‘g‘ri tanlanishi o‘quvchilarda:

  • estetik didni shakllantirish,

  • ijodiy fikrlashni rivojlantirish,

  • musiqiy idrokni chuqurlashtirish
    kabi maqsadlarga xizmat qilishini ta’kidlaydi.

Asosiy g‘oya — an’anaviy va zamonaviy metodlarni uyg‘un qo‘llash orqali musiqa ta’limini samarali tashkil etish.

🎵 Musiqa ta’limining asosiy faoliyat yo‘nalishlari

Muallif musiqa darslarining pedagogik asoslarini besh turdagi faoliyat bilan bog‘laydi:

  1. Musiqa tinglash va tahlil etish

    • Asarlarni tinglash orqali musiqiy idrokni va badiiy tafakkurni rivojlantiradi.

    • Tinglashning asosiy metodlari: og‘zaki, ko‘rgazmali va amaliy.

  2. Jamoaviy aytim (kuylash)

    • O‘quvchilarni hamjihatlik, ritmni his etish va ovoz uyg‘unligiga o‘rgatadi.

  3. Musiqiy savodxonlik

    • Notalarni o‘rganish, milliy cholg‘ularni tanish, Sibelius kabi dasturlar orqali axborot texnologiyalaridan foydalanish.

  4. Bolalar cholg‘u asboblarida jo‘r bo‘lish va ritmik harakatlar bajarish

    • Harakat va musiqa uyg‘unligini shakllantirish, koordinatsiyani rivojlantirish.

  5. Musiqa ijodkorligi

    • O‘quvchilarni yangi kuylar yaratishga, improvizatsiyaga undash.

🧠 Ta’lim metodlari va shakllari

Maqolada ikki asosiy yondashuv ajratilgan:

1. An’anaviy shakllar:

  • Ma’ruza

  • Suhbat

  • Amaliy mashg‘ulotlar

2. Zamonaviy interfaol metodlar:

  • Klaster (g‘oyalarni guruhlash)

  • Brainstorming (fikrlar jangi)

  • Loyihaviy ishlar

  • Rolli o‘yinlar

Bu metodlar o‘quvchi ishtirokini faollashtiradi, darsni ijodiy va interaktiv qiladi.

💻 Zamonaviy texnologiyalar roli

Muallif musiqa darslarida **axborot-kommunikatsiya texnologiyalari (AKT)**dan foydalanish zarurligini ta’kidlaydi.
Masalan:

  • Sibelius dasturi – nota yozish va o‘rganishni soddalashtiradi.

  • Multimedia va slaydlar – tinglash, tahlil va ko‘rgazmalilikni oshiradi.

👩‍🏫 O‘qituvchining roli

Musiqa o‘qituvchisi:

  • faqat bilim beruvchi emas, balki tarbiyachi va ilhomlantiruvchi shaxs,

  • o‘quvchilarning emosional, ruhiy va ijodiy rivojlanishiga rahbarlik qiluvchi sifatida ko‘riladi.
    Shuningdek, u o‘quvchilarning yosh xususiyatlarini va qobiliyatlarini hisobga olgan holda yondashishi zarur.

🤝 Hamkorlik tamoyili

Maqolada ta’lim jarayonining muvaffaqiyati:

  • maktab – ota-ona – mahalla – o‘qituvchi – o‘quvchi hamkorligiga bog‘liq ekani aytiladi.
    Bu muhitda do‘stona, adolatli va bag‘rikeng munosabatlar o‘quvchilarda ishonch va musiqiy o‘zini ifoda qilish imkonini beradi.

🧭 Xulosa

Musiqa pedagogikasida ta’lim shakl va metodlarini to‘g‘ri tanlash —
o‘quvchining musiqiy, estetik va ijodiy jihatdan barkamol bo‘lib shakllanishini ta’minlaydi.

Yaxshi natijaga ta’lim mazmuni, metodikasi va shaklining uyg‘unligi orqali erishiladi.

📚 Foydali bo‘lishi mumkin bo‘lgan sohalar:

  • Musiqa o‘qituvchilari uchun metodik qo‘llanma sifatida

  • San’at ta’limi yo‘nalishidagi magistrant va talabalar uchun

  • Pedagogik innovatsiyalar bo‘yicha tadqiqotlarda nazariy asos sifatida